Αρχείο της αχρειότητας

"Με ποιον τρόπο αυτές οι ζωές είναι παρούσες στις ύποπτες πλάγιες σημειώσειςπου τις παρέδωσαν για πάντα στο ανηλεές αρχείο της αχρειότητας; Οι άνώνυμοι γραμματείς, οι χαμηλόβαθμοι λειτουργοί που συνέταξαν αυτές τις σημειώσεις, δεν είχαν ασφαλώς την πρόθεση ούτε να γνωρίσουν ούτε να εκπροσωπήσουν - ο μοναδικός σκοπός τους ήταν να σπιλώσουν. Κι ωστόσο, τουλάχιστον για μια στιγμή, σε εκείνες τις σελίδες οι ζωές λάμπουν με ένα μαύρο, εκτυφλωτικό φως. Για τον λόγο αυτόν, όμως, θα υποστηρίξει κάποιος ότι αυτές οι ζωές βρήκαν τρόπο έκφρασης, ότι, ακόμη και σε μια τόσο δραστική σύντμηση, αυτές οι ζωές με κάποιο τρόπο μεταδόθηκαν, γνωστοποιήθηκαν; Αντιθέτως, η πράξη με την οποία παγιώθηκαν φαίνεται να τις αποσπά για πάντα από κάθε δυνατή παρουσίαση, ως εάν αυτές να εμφανίζονταν στη γλώσσα μόνο υπό τη συνθήκη ότι θα παρέμεναν εντελώς ανακδήλωτες και ανέκφραστες."

(Agamben, "Βεβηλώσεις", εκδ. Άγρα)



















Έτσι ακριβώς με ένα νεύμα στο μέτωπο
ψηλά
μ' ένα νεύμα ψηλά σε μια χώρα του αοράτου, με τις ανάσες των στίχων
και τις ιαχές,

διαλύθηκε και έπεσε και πέθανε ο αχρείος

Ο νους και η γη του πυρός, ο αχρείος ο σάκος, αυτό το πηγάδι
της δίψας, τα κλειδιά της κόλασης, η πυγμή και το αίμμα

Αν ζούσα πάλι και ίσως μισός τότε, να άνοιγα τα φτερά μου ξανά
στους πορφυρούς αέρηδες, τα μακρινά τοπία των μηρών και των βράχων

Ω! εσύ ξανθή περιστέρα της θλίψης, το ποτήρι το νερό στο χάδι του ήλιου
το χώμα το στέρφο και το άγονο, η ξανθιά τρίχα της κορυφογραμμής
η κοιλάδα των κοπράνων

με τις μέρες αυτές θα ξεπλύνω τα κρίματα

Είναι στιγμές που η ολότητα αποκαλύπτεται, στιγμές που η ολότητα του κόσμου μοιάζει ν' αποκαλύπτεται
όλος, καρπός, σώμα, καμάρες, δύο μεριά από λύμφη και σάρκα, δυο πόδια της ζωής και της γέννησης, δυό στήθη
οι σκιές στα παράθυρα, το γέρικο ερηπωμένο σπίτι ξεχασμένο, παππούς, γιαγιά
και αυτοί με τους ασπρισμένους τοίχους, με τους ασπρισμένους αγκώνες
και έτσι μια ταλάντευση ακινησίας, τα άσπρα γόνατα, η απουσία που σέρνεται, μια οστέινη πλάκα πάνω στη γη
η προτομή του θανάτου, αυτό το βλέμμα που γλιστρά μες στο δικό μου

Έτσι είναι φορές που μοιάζει η ολότητα ν' αποκαλύπτεται, η ολότητα ν' αποκαλύπτεται, να καλύπτεται

όλες οι αισχρές μνήμες, αυτά τα βράδια και τα μεσημέρια μέσα στον κόπρο και τη βλέννα
τα πρωϊνά μέσα στο βούρκο

και αυτή η σωρός, η μεγάλη σωρός των ανθρωπίνων μελών
τα σκυλιά που αλυχτάνε, ένα ατέλειωτο αυγουστιάτικο καλοκαίρι του κινδύνου
η σύσπαση της μήτρας
και αυτό το βέλασμα το βέλασμα των στιλπνών εντοσθίων
ή το υπόκωφο, το σπογγώδες θρόϊσμα του στήθους

Ολότητα από σίδερο, στον αιθέρα ένα κρίνο που λάμπει στον ήλιο
μια μέλισσα καταδικασμένη στο φως

η αιχμή του βουνού, ένα πούπουλο ή μια λεπίδα

η πνιγηρή νύχτα ή η ολόλευκη ομίχλη του μηδενός
ένα ποτάμι ξέγνοιαστο, ένα σκυμμένο κεφάλι

Ω! ανυπόφορη είναι η σάρκα, αυτή η πρησμένη κραυγή, ο ασκός και ο σωλήνας της πικρίας

Όλον, όλον

ο λυγμός πάνω στο δέρμα, ένα σούρσιμο, μια συρραφή
ένα ένοχο βλέμμα, τα μάτια στη γη

αυτή η σκληρή καταδίκη

Το αίμμα που ξεπηδάει αίφνης μαζί με το σεισμό
ή το μηδέν,

και φεύγουν οι μνήμες σαν θρύψαλα, αυτά τα μεγαλεία της σάρκας

Ν.

(σχέδιο-μινιατούρα, από τον Ν.)

"Με ποιον τρόπο λοιπόν να ερμηνεύσουμε αυτή την ενική και παράδοξη παρουσία, όπου η ζωή μας παρουσιάζεται μόνο διαμέσου εκείνου που την αποσιωπά και την παραμορφώνει σε μία γκριμάτσα; Δημιουργείτα η εντύπωση πως ο Φουκώ αντιλαμβάνεται αυτή τη δυσκολία." Δεν θα βρείτε εδώ", γράφει, "μια πινακοθήκη με προσωπογραφίες: απεναντίας, πρόκειται για βρόχους, ενέδρες, όπλα, ουρλιαχτά, χειρονομίες, συμπεριφορές, τεχνάσματα, ίντριγκες των οποίων οι λέξεις στάθηκαν το όργανο.

Σ' αυτές τις φράσεις "παίχτηκαν" πραγματικές ζωές. Με αυτό δεν θέλω να πω ότι εξεικονίστηκαν ή αναπαραστάθηκαν, αλλά ότι, εκ των πραγμάτων, η ελευθερία τους, τα δεινοπαθήματά τους, συχνά ακόμη και ο θάνατός τους και, εν πάση περιπτώσει, η μοίρα τους ήταν, τουλάχιστον εν μέρει, προδιαγεγραμμένα. Αυτές οι εκθέσεις, αυτοί οι λόγοι, σταύρωσαν πραγματικά ζωές. Αυτές οι υπάρξεις τωόντι διακυβεύτηκαν και απωλέσθησαν σε εκείνες τις λέξεις"."

(Agamben, "Βεβηλώσεις", εκδ. Άγρα)